Mướp đắng bài thuốc dân gian có nhiều công dụng tốt sức khỏe nhiều người chưa biết? Quả có hàm lượng vitamin C cao nhất trong các loại rau, dưa, bí; Gấp 5 – 20 lần dưa leo, có tác dụng chống chảy máu, bảo vệ màng tế bào, chống xơ cứng động mạch, chống ung thư, nâng cao sức đề kháng, chống cảm lạnh, bảo vệ tim mạch. Là loại quả rất phổ biến trong mùa hè và được các bà nội trợ sử dụng trong nhiều món ăn ngon, được ví như món ăn bài thuốc có giá trị thanh nhiệt giải độc trong những ngày nắng nóng.
Tìm hiểu thông tin chung về loại mướp đắng
Mướp đắng còn có tên khổ qua, cẩm lệ chi, lương qua… Tên khoa học: Momordica charantia L., họ Bí (Cucurbitaceae).
Mướp đắng là loài dây leo bằng tua cuốn, thân có góc cạnh; phía ngọn hơi có lông tơ. Lá mọc so le, phiến lá chia 5 – 7 thuỳ hình trứng, mép có răng cưa đều, mặt dưới lá có màu xanh nhạt, trên gân lá có lông tơ ngắn. Hoa mọc đơn độc ở kẽ lá, hoa đơn tính cùng gốc, có cuống dài; cánh hoa màu vàng nhạt. Quả hình thoi, mặt quả có nhiều u nổi lên; quả chưa chín có màu vàng xanh; quả chín có màu vàng hồng; trong có nhiều hạt, quanh hạt có bọc lớp màng màu đỏ như gấc.
Bộ phận dùng có thể dùng làm thuốc
Là quả tươi hay khô, có thể dùng cả hạt và lá.Về thành phần hoá học, trong quả có chứa glycozit đắng: momordixin, charantin; hỗn hợp các chất thuộc nhóm stigmastadienol; protid, acid amin; lipid và các sắc tố chủ yếu: lycopen; một số vitamin và muối khoáng. Hạt chứa chất béo và chất đắng. Dịch chiết quả và hạt có tác dụng hỗ trợ chữa đái tháo đường
Theo Đông y, mướp đắng vị đắng, tính lạnh; vào tỳ, vị, tâm, can. Tác dụng thanh giải thử nhiệt, minh mục giải độc. Dùng cho các trường hợp nhiệt bệnh sốt nóng mất nước, hội chứng lỵ, viêm cấp tính đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu, mụn nhọt, viêm kết mạc mắt cấp tính (đau mắt đỏ) và bệnh đái tháo đường.
Liều dùng, cách dùng: 1 – 4 quả; có thể nấu, xào, ép nước hoặc pha hãm.
Bài thuốc chữa bệnh có mướp đắng
Nước tắm cho trẻ em nhiều rôm sảy: mướp đắng 2 – 3 quả rửa sạch, bổ làm đôi, nấu với nước, lấy nước tắm cho trẻ. Ngày làm 1 lần.
Chữa ho: mướp đắng 1 – 2 quả rửa sạch, bổ làm đôi, cho vào nồi, đổ nước nấu lấy nước uống trong ngày.
Chữa thấp khớp: lá mướp đắng 8g, dây đau xương sao 8g, cây xấu hổ 8g, rễ nhàu 8g, cỏ xước 8g, cây vòi voi sao 8g, cối xay 8g, rễ ngũ trảo 5g, dây thần thông 5g, quế chi 4g, gừng tươi 3g. Sắc ngày uống 1 thang.
Dùng cho người bệnh đái tháo đường, sốt cao mất nước, miệng khô, họng khát: mướp đắng 1 – 2 quả, tách bỏ ruột, thái lát, sắc lấy nước uống.
Món ăn thuốc có mướp đắng
Nước chiết mướp đắng ướp đường:
Mướp đắng tươi 1 – 2 quả rửa sạch, nghiền nát nhuyễn, cho thêm 100g đường trắng trộn đều, sau 2 giờ cho nước sôi để nguội vào khuấy lọc lấy nước, uống 1 lần. Dùng tốt cho người bị chứng nhiệt lỵ.
Mướp đắng xào đậu phụ
Mướp đắng 150g, đậu phụ 100g. Đậu phụ thái lát, rán vàng. Mướp đắng rửa sạch, bỏ ruột thái lát, xào với dầu thực vật tên lửa to cho chín tái, cho đậu phụ, ít gia vị, xào tiếp cho chín đều. Ăn ngày 1 lần. Người bệnh đái tháo đường nên ăn món này hằng ngày.
Mướp đắng xào thịt nạc
mướp đắng 150g, thịt nạc 100g. Thịt nạc thái mỏng, ướp bột gia vị xào chín tới. Mướp đắng bỏ ruột thái lát xào lửa to cho chín tái, thêm bột gia vị, cho tiếp thịt nạc vào xào chín đều. Món này rất tốt cho người bị chảy máu cam, đái tháo đường, đau mắt đỏ…
Mướp đắng chế biến thành các món ăn tốt sức khỏe
Mướp đắng xào cà rốt
Mướp đắng 60g, cà rốt 60g, thêm hành, tiêu, gia vị; xào với lửa to. Ăn ngày 2 lần. Dùng tốt cho người bị tiêu chảy, đặc biệt là trẻ nhỏ (liều lượng bằng nửa của người lớn).
Thịt nạc hầm mướp đắng củ cải
Mướp đắng 250g – 500g, thịt lợn nạc 125g – 250g, củ cải 100g – 200g. Mướp đắng rửa sạch thái lát; thịt lợn nạc thái miếng; củ cải thái miếng. Tất cả hầm với nước, khi chín thêm gia vị. Ăn ngày 1 lần, liên tục 20 ngày. Món này rất tốt cho các người bệnh viêm họng mạn tính, đau rát họng, ho khan, viêm nề hoặc viêm teo niêm mạc họng.
Mướp đắng xào củ năn
Mướp đắng 60g, bột củ năn 60g. Mướp đắng bỏ ruột thái lát, củ năn bóc vỏ thái lát. Xào mướp đắng và củ năn bằng dầu thực vật, xào to lửa, thêm gia vị. Ăn ngày 1 – 2 lần. Món này tốt cho các người bị viêm loét niêm mạc môi miệng, viêm lưỡi và họng hầu; Ăn và nhai nuốt đều đau, sốt nóng.
Ở miền Nam, món canh mướp đắng nhồi thịt băm hoặc cá riêu canh chua mướp đắng là những món ăn ngon miệng dễ tiêu được mọi người ưa thích.
Kiêng kỵ: Người có tỳ vị hư hàn không nên dùng nhiều mướp đắng
Các bài thuốc chữa bệnh từ mướp đắng nên biết
Áp dụng ngay các bài thuốc chữa bệnh từ mướp đắng để điều trị một số bệnh thường gặp. Đảm bảo hiệu quả, không dùng tiếc cả đời!
Trị chứng rôm sảy
Mướp đắng có tính hàn, thanh nhiệt, giải độc rất tốt cho các chứng bệnh do hoả độc, nóng trong như rôm sẩy. Mướp đắng tươi thái miếng xoa lên da. Kết hợp với uống nước mướp đắng hàng ngày có thể tán nhiệt giải thử.
Mướp đắng rửa sạch, phơi khô, dùng hàng ngày, đặc biệt vào mùa hè giúp thanh nhiệt giải độc tốt. Có thể thêm 1 nhúm nhân trần, cam thảo bắc để át chế một phần vị đắng.
Quá nóng sinh khát
Mướp đắng 1 quả bổ ra bỏ ruột, cắt nhỏ, đun nước uống hoặc mướp đắng cũng làm như trên rồi giã nát, cho 50g đường trộn đều, để 2 giờ sau vắt lấy nước uống.
Trúng nóng phát sốt, đau mắt sưng đỏ
Mướp đắng tươi 1 quả, cắt đôi bỏ ruột, cho lá chè vào rồi khâu lại, phơi ở chỗ thoáng gió râm mát cho khô rồi sắc nước uống hoặc pha uống thay chè, mỗi lần 10g.
Chữa đái tháo đường
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mướp đắng làm giảm đường trong máu thông qua việc tăng cường chuyển hóa glucose.
Mướp đắng còn chứa phytonutrient, Polypeptide-P, một insulin thực vật làm giảm lượng đường trong máu.
